Anesteziyoloji ve Reanimasyon

Kelime olarak anestezi, hissizlik anlamına gelmektedir. Temel hedefi cerrahi operasyonun gerçekleştirilebilmesi için oluşacak ağrıyı engellemektir. Ameliyatın olabilmesi için anestezinin sağladığı hissizlik temel hedef gibi görünse bu temel hedefi sağlayabilmek bir dizi karmaşık ve hayati fonksiyonu normale yakın değerlerde tutmayı sağlayan parametre sözkonusudur. Ameliyat ve anestezi sırasında oluşabilecek en kötü durum olan kalp durmasına müdahale etmeyi gerektiren bu branş, ‘’yeniden canlandırma’’ anlamına gelen ‘’Reanimasyon’’ kelimesini bu yüzden kullanır. Anesteziyoloji ve reanimasyon, yapılacak en küçük tıbbi bir girişimden en büyük ameliyata kadar verilecek anestezi için her zaman multidisipliner ve multimodal yaklaşımı gerektirir. Bundan dolayı herhangi bir tıp doktoru tarafından anestezi altında yapılacak işlem için hastalar anesteziyoloji ve reanimasyon hekimine yönlendirilir.

Ameliyattan önce

Tıbbi bir işlem yapılacak her hasta ameliyattan önce anestezi hekimine gider ve muayne olur. American Society of Anesthesiologists (ASA) güvenli ve doğru anestezi uygulaması için her aşamada standartlar getirmiştir. Anestezi doktorunuz bu standartlar gereği bazı kan tahlilleri, ekg, akciğer röntgeni ve yaşınız, ek hastalığınız, kullandığınız ilaçlar, varsa alerjeniz gibi tıbbı özgeçmişine dair bazı bilgileri alır ve gereğinde ek testler ya da gerekli başka tıb doktorlarına kosülte edip durumunuzun ameliyat için risk değerlendirmesinde bulunur. Kan sulandırıcı gibi ilaçlar kullanıyorsanız ilgili branşın konsültasyonu doğrusunda kesip köprüleme tedavisi için başka ilaçlar kullanmanız gerektiğini söyler. Muayne sonucunda işlemin gerçekleştirilebilmesi amacıyla sizin için en uygun anestezi tekniği ve verilecek anestezik ilaç yönetim şekli belirlenir. Anestezi doktorunuz durumunuz ve ameliyatınız anestezi için yüksek riskli ise ameliyat işleminden önce, ameliyat sonrası yakın takip ve tedavinizin yapılması amacıyla yoğun bakım ünitesi ayarlar. Size işlemden en az 8 saat önce birşey yememeniz gerektiği hatırlatılır. Enson sizden her tıbbi işlemde olduğu gibi anestezi aydınlatılmış onam için imza alır.

Ameliyat esnasında

Hasta ameliyathaneye alındığında göğüs cildine elektrotlar yerleştirilir. Böylece ekrandan kalp atışları ve ritmi kontrol edilir. Damar yolunuz serviste açılmamışsa anestezik ilaçları damardan verebilmek bir damar yolu açılır. Kola yerleştirilen bir manşon sayesinde kan basıncı takip edilir. Tırnak yatağına yerleştirilen hassas bir alet sayesinde kandaki oksijen miktarı takip edilir. Gelişkin anestezi cihazı sayesinde de kandaki karbondioksit miktarı da ölçülebilmektedir. Ameliyat boyunca kalp atımı, ritmi, kan basıncı, kandaki oksijen miktarı anesteziyoloji doktoru tarafından yakın bir şekilde izlenerek, bu parametrelerde gelişebilecek değişikliklere ilaçlarla anında müdahale edilebilir. Böylece güvenli bir anestezi sağlanmış olur.

Ameliyattan sonra

Ameliyat bittikten sonra, hasta genel anestezi almışsa uyandırılır sonra uyanma ünitesine geçilir. Burada hastanın hayati fonksiyonları sürekli takip edilerek servisteki odanıza gönderilinceye kadar yakından izlenir. Servis takiplerinde yine ameliyata bağlı ağrı yönetimi için ağrı kesici tedavinizi düzenler.

Anestezi Çeşitleri ;

Genel Anestezi

Hayati fonksiyonlarda değişiklik olmadan hastaya damardan anestezik ilaçlar yapılır. Geçici olarak bilinç kaybı, ağrı duyusunun kaybı (analjezi), reflekslerin kaldırılması ve hareketsizlik sağlanır. Hastaya devamında entübasyon işlemi yapılır ve nefes borusuna ilerletilmiş entübasyon tüpü sayesinde hasta solunum cihazına bağlanır. Yapılan anestezi derinliği dahil tüm yaşamsal bulgularınız yakından takip edilir. Genel anestezi süresi ameliyatın süresine göre rahatlıkla uzatılabilir. Ameliyatın bitmesini takiben anestezik ilaçlar kesilerek hasta birkaç dakika içerisinde uyandırılır ve derlenme ünitesine alınır.

Sedasyon-Analjezi Uygulamaları

Ameliyat sırasında rejyonel anestezi yapılmışsa hastada amnezi oluşturmak amacıyla uygulanabileceği gibi lokal anestezi desteğiyle yapılacak küçük cerrahi girişimlerde ve tanıya yardımcı olacak ağrısız girişimler ve tetkik amaçlı girişimlerde (MR, Endoskopi, vb.) hastayı rahatlatmak, sakinleştirmek, korkularını gidermek için gereken ilaçların damar yolu ile verilmesi yöntemidir.

Rejyonel (Bölgesel) Anestezi

En sık uygulanan yöntemler santral bloklar (epidural, spinal anestezi, her ikisinin aynı anda yapıldığı kombine spinal epidural anestezi) veya periferik bloklardır (İnterskalen, supraklavikuler, infraklavikuler brakiyal pleksus, aksiller, distal sinir, psoas kopartman, femoral, siyatik blok vb.). Ameliyatın yerine ve türüne göre bu işlemler uygulanabilmektedir. Hastanın bilinci genel anestezideki gibi kaybolmaz, her şeyin farkındadır fakat ağrı duyusu ortadan kalkmıştır. Epidural anestezi tek başına ameliyat esnasında anestezi sağlamasının yanında ameliyat sonrası ağrı kontrolünde ve doğumda ağrılarının önlenmesinde de kullanılmaktadır.

 

Anesteziyoloji ve Reanimasyon’un Yan Dalları

Algoloji

Algoloji (Ağrı bilimi), klasik ağrı kesicilere yanıt vermeyen, hastanın hayat konforunu bozan dirençli, kronik ağrıların tedavisi ile ilgilenen tıp alanıdır

Yoğun Bakım

Kritik durumdaki hastaların 24 saat boyunca kesintisiz takip edildiği, multidisipliner yaklaşımın esas alındığı ve ileri teknolojiler kullanılarak yaşamsal desteğin verildiği tıp dalıdır.