Tüp Bebekte Başarı Oranı Nedir? Başarı Oranı Nasıl Artırılır?

Stres, genetik aktarımlar, hastalıklar ve çevresel faktörler sebebiyle azalan doğurganlık oranları, çocuk sahibi olmak isteyen aileleri tüp bebek tedavisine başvurmaya yönlendirdi. Bu durum, tüm dünya genelinde tüp bebek tedavi merkezlerinin ve bu tedaviye başvuranların sayısının her geçen gün artmasına neden oldu. Ancak ailelerin arzu ettikleri sonuca ulaşıp ulaşamadıkları, süreci nasıl geçirdikleri ve tedavideki tüp bebek başarı oranı hâlâ geliştirilmeye açık bir konu.

"Tüp bebek tedavisi nedir, süreci nasıl gelişir?", "Tedavideki başarı oranları neye göre belirlenir?", "Tüm tedavi merkezleri veya kliniklerde hatta ülkelerde tedavi süreçleri farklılık gösterir mi?" Tüp bebek yöntemi ve başarı oranı hakkında merak ettiğiniz pek çok sorunun yanıtını burada bulabilirsiniz.

Tüp Bebek Tedavisi Nedir?

 

Latince adıyla "in vitro fertilizasyon(IVF)" olarak bilinen bu tedavi, kısırlık ya da farklı doğurganlık sorunları olan ailelerin bebek sahibi olmalarını sağlayan tekniklerden biri. Bu tedavi sırasında kadının yumurtalıklarından alınan yumurtalar, laboratuvar ortamında eşinin spermleri ile döllenir. Bu döllenme sonucu embriyo meydana gelir ve embriyo büyüyüp gelişmek üzere kadının rahmine transfer edilir.

Embriyonun rahimde büyüyüp gelişmesiyle hamilelik evresi başlar ve doğuma kadar bu süreç devam eder. Tüp bebek tedavisinin başarıya ulaşması veya sürecin sağlıklı ilerlemesi; kişinin kendi bedeniyle, rahatsızlıklarıyla, genetik özellikleriyle ve kültürel, sosyolojik ya da psikolojik pek çok çevresel faktörle bağlantılıdır. Bu nedenle süreç, her çift için farklı şekillerde sonuçlanır.

Kimler Tüp Bebek Tedavisine Başvurabilir? 

Herhangi bir doğurganlık sorunu olmayan kişilerin tüp bebek tedavisine başvurmalarına gerek olmaz. Ancak erkeğin ya da kadının doğal yollarla bebek sahibi olmalarını engelleyen durumlar varsa tüp bebek tedavisi onlara yardımcı olabilir.

Bu durumları şöyle sıralayabiliriz:

• Çiftlerden herhangi biri infertilite tanısı almışsa, 
• Erkeklerde düşük sperm sayısı, azalmış sperm hareketliliği veya hiç sperm olmaması durumları varsa,
• Kadınlarda fallop tüplerinin tıkanıklığı, endometriozis ya da yumurtlama sorunları varsa,
• Geçmişte ölü doğum veya birden fazla düşük hikâyesi varsa,
• Kadınlar normal yollarla hamile kalmaya engel hastalıklara sahipse,
• İki yıl boyunca korunmasız cinsel ilişkiye rağmen herhangi bir hamilelik yaşanmamışsa.

Bunların yanı sıra tek başına çocuk yapmak isteyen kadınlar da tüp bebek tedavisinden yararlanabilirler. Ancak yurt dışında tüp bebek tedavileri farklı donörlerle de yapılabiliyor olsa da Türkiye'de bireylerin resmî olarak eş statüsünde olmaları şartı aranıyor. 

Tüp Bebek Tedavisi Nasıl İlerler?

Tüp bebek tedavisi öncelikle alanında uzman bir doktor seçimi ve başarılı uygulamalar gerçekleştiren, son teknoloji cihazlar kullanan bir klinikle mümkün olabilir. Uygulamayı yapacak olan doktor, ailenin sağlık durumunu değerlendirmek ve uygun yumurtlama dönemlerini belirlemek adına bazı testler yapar. Gerekli kan tahlilleri, yumurtlama indüksiyonu takibi, ultrason taramaları kişilerin durumuna göre değerlendirilir.

Tüp bebek tedavisinin aşamaları şunlardır:

• Öncelikle doğum uzmanları tarafından verilen ilaçlarla kadınların doğal adet döngüleri baskılanır.
• Adet döngüsü kontrol altına alındıktan sonra yine hekimin uygun gördüğü ilaçlarla yumurtlama sayısının artması teşvik edilir. Böylece yumurtalıkların aynı anda her birden fazla yumurta üretmesi sağlanır ve döllenme olasılığı artırılır. 
• Yumurtaların gelişimini kontrol etmek için ultrason taramaları yapılır ve eğer gerekliyse daha hızlı olgunlaşmaları için uzman hekimin belirlediği ilaçlar kullanılır. 
• Yumurtalar yeterli olgunluğa ulaştığında vajinadan yumurtalığa ulaşılarak yumurtalar toplanır. Bu işlem için ince bir iğne kullanılır. İşlem genellikle lokal anestezi altında yapılır ve yaklaşık 15-20 dakika sürer.
• Erkekten taze ya da dondurulmuş sperm örneği alınır. Bunlar laboratuvar ortamında hazırlanır ve en kaliteli spermler seçilir.
• Toplanan yumurtalar döllenme için spermle bir araya getirilir. Spermle karşılaşan yumurtalar, embriyo hâline geldiğinde belirli bir süre laboratuvar ortamında geliştirilir. 
• Gelişen embriyolar ince bir kateter yardımıyla rahmin içerisine yerleştirilir. Bu işlem genellikle ağrısızdır ve anestezi gerektirmez.
• Embriyoların rahme transfer edilmesinden sonraki iki hafta içinde hamileliğin gelişmesi beklenir. 

Bütün bu aşamalardan sonra tedavi amaçlı yapılan operasyonlar tamamlanmış olsa da süreç hamilelik aşamasından bebeğin doğum aşamasına kadar devam eder. Bebeğin sağlıklı bir şekilde doğması tüp bebek tedavisinin başarılı olduğunu gösterir.

Tüp Bebek Tedavisinde Başarı Oranlarını Belirleyen Faktörler Neler? 

Tüp bebek tedavisinin önemli aşamaları tamamlandıktan ve embriyo transferi yapıldıktan sonra, bireyin dikkat etmesi gereken belirli noktalar vardır. Bunlara uygun şekilde hareket edildiği takdirde tüp bebek tedavisinde başarı oranının daha yüksek olması beklenir.

Embriyo transferi sonrası dikkat edilmesi gerekenleri şöyle sıralayabiliriz:

• Transferin yapıldığı gün daha az aktivite içinde olunmalı, istirahat edilmeli,
• Bütün ilaçlar doktor kontrolünde ve doktorun önerdiği şekilde kullanılmalı,
• Sağlıklı beslenmeye dikkat edilmeli; iyi pişmemiş et, süt, peynir gibi enfeksiyona neden olabilecek yiyeceklerden uzak durulmalı,
• Stresten uzak durulmalı, gerekirse süreç içinde psikolojik destek alınmalı,
• Alkol ve tütün ürünleri tüketmemeye özen gösterilmeli.

Sürecin takibini yapan doktor tarafından önerilen her şey uygulandığında tüp bebek tedavisinin olumlu sonuçlanma olasılığı da artacaktır. Ancak tüp bebek başarı oranı yalnızca bu faktörlere bağlı değildir.

Tedavi sürecinde başarı oranını düşüren önemli faktörler şunlardır: 

• Kadınların 42 yaşının üzerinde olması, 
• Yumurta kalitesinin düşük olması, 
• Yumurta rezervlerinin az olması, 
• Sperm kalitesinin düşük olması, 
• Sperm sayısının az olması, 
• Yumurta ve sperme bağlı olarak embriyo kalitesinin düşük olması, 
• Embriyonun gelişimine engel olan genetik faktörler,
• Kadınlarda rahim duvarı ile ilgili sorunlar, 
• Stres ve çevresel faktörler,
• Psikolojik ve sosyokültürel etkenler.

Tüp bebek tedavisine başlamadan önce tedaviyi yapan doktor çiftleri olası durumlara karşı bilgilendirir. Ancak tıbbi olarak başarı oranı yüksek olsa bile çiftlerin tüp bebek tedavisinde başarı oranı değişkenlik gösterebilir.

Tüp Bebek Tedavisinde Yaşa Göre Başarı Oranları 

Tüp bebekte başarı şansı nedir? Araştırmalara göre tüp bebekte başarı şansı yaş faktöründen ciddi oranda etkileniyor. Özellikle kadınlarda 40-42 yaş altı daha başarılı bir tedavi süreci geçirirken bu yaşlardan sonra başarı oranı giderek azalmaya başlıyor.

Amerika Birleşik Devletleri’nde kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olan The Society for Reproductive Technology(SART)'nin yaptığı araştırmalara dayanan yaşa göre başarı oranları şöyledir:

• 35 yaş altı kadınlarda tüp bebek başarı oranı %55,6: Tüp bebek tedavisinin başarı ile sonuçlanma oranının en yüksek olduğu yaşlardır. Bu yaş grubunun tüp bebek ilk deneme başarı oranı %41,4, canlı doğum oranı ise %47 olarak belirtiliyor. Bu oran, tamamen yaşa bağlı olan yumurta kalitesinin ve rezervlerinin iyi olmasına dayandırılıyor. 
• 35-37 yaşları arasındaki kadınlarda tüp bebek başarı oranı %40,8: 35 yaş altı adaylara kıyasla önemli bir oransal fark bulunsa da tedavinin başarıyla tamamlanma şansının oldukça yüksek olduğu görülür. Bu yaş grubundaki ilk embriyo transferinde canlı doğum oranı %31,6 iken 2. tüp bebek denemesinde başarı oranı %44,7'ye çıkıyor. 
• 38-40 yaşları arasındaki kadınlarda tüp bebek başarı oranı %26,8: Bu yaş grubunda başarı oranının bu kadar gerilemesinin sebebi yaşa bağlı olarak yumurta rezervlerinin azalmasına dayandırılıyor. Grubun canlı doğumla sonuçlanan tüp bebek ilk deneme başarı oranı %22,3 iken 2. ya da 3. tüp bebek denemesinde başarı oranı %40,9'lara çıkabiliyor. Ancak bu oran tamamen kişilerin sağlık durumuna bağlı. 
• 40 yaş ve üzeri kadınlarda tüp bebek başarı oranı ise %7: Tüp bebek tedavisinin başarıya ulaşma oranının en düşük seviyelerde olduğu yaşlardır. Bu yaş grubunda 40-42 yaş arası biraz daha olumlu iken 42 ve üzerinde olumlu sonuçlanan tüp bebek tedavisi daha az. O nedenle bu yaş grubu için eğer varsa daha önce dondurulmuş olan yumurtalarının tercih edilmesi öneriliyor.

İstatistikler değerlendirildiğinde, tüp bebek başarı oranı hesaplamalarına göre kadınlar ne kadar gençse tedavinin başarılı sonuçlanma olasılığı da bir o kadar artıyor. Bu durum büyük oranda yumurta kalitesi ile alakalıdır. Tüp bebek tedavileri ihtiyaç durumunda daha genç yaşlarda da uygulanmakla beraber yaygın olarak 40 yaş ve sonrası için bebek sahibi olabilmeyi vadeder. Fakat 40 yaştan sonra yumurta rezervlerinin azalması ve kalitesinin düşmesi, menopoz başlangıcı ya da erken menopoza eğilim gibi sorunlar durumu zorlaştırabilir.

Türkiye'de Tüp Bebek Tedavisi Başarı Oranları

Tüp bebek tedavisi söz konusu olduğunda en çok tercih edilen ülkelerden biri Türkiye. Bunun nedenleri ise çok sayıda tüp bebek tedavi merkezinin bulunması, gelişmiş teknolojilere sahip cihazların kullanılması, yüksek başarı oranları ile uzmanlığını kanıtlayan doktorların varlığı ve Avrupa'da yer alan ülkelere göre tedavi maliyetlerinin düşük olması. Son yıllarda yurt dışından Türkiye'ye tüp bebek tedavisi için gelen çiftlerin oranında ciddi bir artış olduğu da biliniyor.

Türkiye, tüp bebek tedavisinde dünyada ve Avrupa’da yüksek başarı oranlarına sahip. Peki, Türkiye'de tüp bebek başarı oranı neden yüksek? 

• Türkiye'deki tüm klinikler Sağlık Bakanlığı tarafından yasal denetimlere tabi tutulur ve fiziksel ortamı, ekipmanları, çalışan kişilerin mesleki yeterliliklerini ve tutulan tüm kayıtları kontrol altına alır. Herhangi bir uygunsuzluğu tespit edilen kliniğin ya da tedavi merkezinin ruhsatı iptal edilir. Dolayısıyla bu alanda yalnızca kaliteli hizmet veren klinikler çalışmaya devam edebilir. Bu durum Türkiye'deki tüp bebek tedavi merkezlerini güvenilir ve kaliteli bir hâle getirir. Özellikle Türkiye'deki tüp bebek başarı oranlarının diğer ülkelere göre daha fazla olması da onu en çok tercih edilen ülke konumuna getirir. 
• Tüm klinikler tüp bebek tedavisi konusundaki yasal mevzuatlara uymak zorunda olduğu için gerekli prosedürleri uygular. Prosedürün dışına çıkan herhangi bir uygulama yapılamaz ve hastaların güvenliği birinci derecede önemli tutulur. 
• Tedavi için yasal bir yaş sınırı bulunmamasına rağmen 46 yaş ve üzeri kişiler için tüp bebek tedavisi önerilmez ve pek çok klinik bu tedaviyi uygulamaz. Gebelik şansı düşük olan ileri yaştaki bireylere tedavi uygulanmadığı için bu durum da Türkiye'deki başarı oranını etkiler.
• Türkiye'deki pek çok klinik tüp bebek tedavisi konusunda güncel teknolojileri takip eder ve uygulamalarını bu teknolojilere uygun olacak biçimde geliştirir. 

İlk Tüp Bebek Tedavisinde Başarıya Ulaşma Oranı Nedir?

Tüp bebek tedavisi söz konusu olduğunda en çok merak edilenlerden biri ilk denemede başarılı olunup olunamayacağı konusu. Dünya çapındaki istatistiklere bakıldığında genellikle tüp bebek tedavisinin ilk denemesindeki başarı oranlarının %30 ila %40 aralığında olduğu görülür.

Başarı oranı -yukarıda da bahsedildiği üzere- kadının yaşına, sağlık durumuna, doğurganlık konusundaki sorunlarına, erkeğin sperm kalitesi ve sayısına bağlı olarak değişkenlik gösterir. Diğer taraftan başarı oranına etki eden tüm faktörler sağlanmış olsa bile kadının da fiziksel, zihinsel ve psikolojik olarak hamileliğe hazır olması gerekir.

IVF tedavisi, doğal yollarla olmayan bir tedavi süreci olduğu için genellikle ilk embriyo transferleri bir alışma süreci gibi değerlendirilebilir. Kişilerin durumuna bağlı olarak oranlar değişkenlik gösterse de ikinci ya da üçüncü denemede başarılı olma ihtimali çok daha yüksek olur. Tedavi süreci döngülerden oluşur ve çift başarıya ulaşana kadar en fazla altı döngüye kadar deneyebilir. Burada önemli olan tedavide ısrarcı olmak ve devamlılığını sağlayabilmek.

Tüp Bebek Tedavisinde Başarı Oranını Artırmak İçin Tavsiyeler

IVF tedavisine başlarken tüp bebekte başarı şansı nasıl artar, sorusunun cevabı merak edilir. Tedavi sürecinde başarı oranları tamamen çiftlerin durumuna bağlı olduğu için belirli bir standart belirtmek çok doğru olmaz. Yine de bazı hususlara dikkat ederek tüp bebek tedavisinin başarı oranını artırabilirsiniz. 

• Beslenme düzeninizi daha sağlıklı bir hâle getirebilirsiniz, özellikle folik asit yönünden zengin beslenebilir, gerekirse doktorunuzun kontrolünde farklı vitamin takviyeleri de alabilirsiniz. 
• Egzersiz ve hareketli yaşam tarzını benimseyerek rahim kaslarınızı geliştirebilir, kan dolaşımınızı artırabilirsiniz. 
• D vitamini alarak bağışıklığınızı ve vücut direncinizi yükseltebilirsiniz.
• Sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemeye dikkat edebilirsiniz. Herhangi bir olumsuz alışkanlığınız varsa bunları mutlaka bırakmalısınız.
• Stres seviyenizi kontrol etmek için bir uzmandan destek alabilirsiniz. Bunun yanı sıra fiziksel ve zihinsel sağlığınızı olumlu etkilemek için yoga ya da meditasyon yapabilirsiniz.
• Bu süreçte tedavinizi etkileyebilecek herhangi bir olumsuzluktan uzak kalmaya çalışabilirsiniz. Strese girmenize neden olan, üzerinizde psikolojik baskı oluşturan etkenlerden, durumlardan kendinizi korumayı deneyebilirsiniz. Sevdiğiniz aktivitelere daha fazla zaman ayırabilir, size iyi gelen kişilerle daha çok vakit geçirebilirsiniz. 
• Normal yollarla hamile kalma sürecinizi etkileyen kronik rahatsızlıklarınız varsa bunların tedavi süreçlerini tamamlayabilir ve bu süreçte sizin için herhangi bir sorun yaratmayacağından emin olmaya çalışabilirsiniz. Örneğin yüksek tansiyon, tiroit hormon bozuklukları, diyabet gibi rahatsızlıklarınız varsa bunları kontrol altında tutmak için doktorunuzla görüşebilirsiniz.
• Doktor kontrollerinizi aksatmamaya, doktorunuz tarafından önerilen ilaçları zamanında ve dozunda kullanmaya özen gösterebilirsiniz.  
• Düzenli uyumaya ve uyku kalitenize dikkat edebilirsiniz. Günde en az yedi saat uyumalısınız. Uyumadan önce çay, kahve ve benzeri kafein içeren içecekleri sınırlandırabilirsiniz. 
• Erkekler sperm sağlığını optimize etmeye çalışabilir ve bunun için bir uzman önerisi alabilirler. 
• Tüp bebek tedavisi hakkında hekiminizle tüm riskleri, olasılıkları ve kafanıza takılan her şeyi konuşmalı; süreç hakkında tüm detayları öğrenmelisiniz. Bu sizi olası uzun bir tedavi süreci olan tüp bebek tedavisi için psikolojik olarak daha güçlü hâle getirebilir.
• Tedavinizi yapacağınız kliniği, doktoru ve tedavi yöntemlerini dikkatli seçebilir; sizin için en güvenilir ve kaliteli hizmeti verecek olan kliniği tercih edebilirsiniz. 
• Tedavi sürecinde randevularınızı ve kontrollerinizi aksatmadan ilerlemeniz başarılı bir süreç geçirmenizi sağlayabilir. Bu nedenle sizin için oluşturulan randevu takvimine riayet etmelisiniz. Olağan dışı durumlarla karşılaştığınızla hızlı bir şekilde doktorunuzla iletişime geçmelisiniz.

Tüp Bebek Tedavisinde Riskler Neler?

Tüp bebek tedavisi sürecinde merak edilen konulardan bir diğeri de tedavinin riskleri oluyor. Bu süreç hem fizyolojik hem psikolojik açıdan zorlayıcı olabilir. Bunun yanı sıra tedaviye başlamadan önce bu sürecin her zaman hamilelikle sonuçlanmayabileceğini, hamilelik gelişse bile canlı doğum oranının belirli bir seviyede olduğunu bilmeniz gerekir. Bu nedenle tedaviye başlamadan önce tedavinin riskleri hakkında doktorunuzla detayları görüşebilirsiniz.

Uygun şartlarda yapıldığında genel olarak güvenli bir tedavi olsa da tüp bebek tedavisinde bazı riskler bulunabilir. Bunları şöyle sıralayabiliriz: 

• Tedavi sırasında kullanılan ilaçlar yan etkiye neden olabilir.
• İkiz veya üçüz gibi çoklu gebelikler görülebilir. Çoklu gebelikler hem anne hem bebekler için çeşitli riskler barındırabilir.
• Embriyonun rahim yerine fallop tüplerine implante edilmesiyle ektopik gebelik gelişebilir. 
• Yumurtalık hiperstimülasyonu, yumurta toplama prosedürü komplikasyonları ya da yumurtalık torsiyonu gelişebilir. Bunlar tedavi sürecinde kullanılan ilaçlara karşı vücut tarafından verilen aşırı tepkiler nedeniyle gelişir ve kişisel bir risk olabilir.
• Erken doğum ya da düşük yaşanabilir; düşük kiloda doğma ihtimali olan bebekler dünyaya gelebilir.

Tüp Bebek Tedavisi Güvenli mi?

Yukarıda sayılan riskler dışında tüp bebek tedavisi güvenli bir tedavi olarak uygulanır. Bu noktada kişisel sağlık kontrollerinin yapılmış olması ve tüm sürecin doktor kontrolünde yürütülmesi önem arz eder. Olası riskler için tedaviye başvuran kişinin sağlık durumu değerlendirilir ve zaten doktorun öngörebileceği büyük bir risk varsa tedavi uygulanmaz. Ancak genel anlamda bakıldığında çocuk sahibi olamayan çiftler için güvenli bir tedavi olduğu söylenebilir.

Türkiye'de Tüp Bebek Tedavisi İçin Bilinmesi Gerekenler

Tüp bebek tedavisi, kanunlara göre uygulanan bir tedavi yöntemi olduğu için her ülkede farklı kurallar uygulanır. Her ne kadar sağlık konusunda Dünya Sağlık Örgütü tarafından belirlenen standartlara uyulsa da tüp bebek konusunda bazı tedaviler ülkelerin hukuk kurallarına göre değişiklik gösterir.

Türkiye'de uygulanan kanunlara göre tüp bebek tedavisiyle ilgili bilinmesi gerekenler şunlardır:

• Tedaviyi alacak çiftlerin evli olması gerekir. 
• Tüp bebek tedavisine ek olarak yapılan genetik testler olan PGS ve PGD'ye sadece tıbbi nedenlerle izin verilir.
• Kanser hastalığı, azalmış yumurtalık rezervi ya da ailede erken yumurtalık yetmezliği öyküsü varsa yumurtaların dondurulmasına izin verilir. Ancak yumurta dondurma işlemi için aranan birtakım özel koşullar da vardır. 

İlgili kanunlara göre izin verilmeyen durumlar:

• Taşıyıcı annelik, 
• Bekar kadınlar ve lezbiyen çiftler, 
• Yumurta, sperm ya da embriyo donasyonu, 
• Cinsiyet seçimi ve tıbbi olmayan yollarla PGS ve PGD.

Diğer Ülkelere Göre Maliyet Karşılaştırması

Tüm diğer nedenlerin yanı sıra Türkiye'deki tüp bebek tedavi masraflarının diğer ülkelere göre daha uygun maliyetli olması da onun daha fazla tercih edilmesini sağlıyor. Tedavi her ülke ve klinikte farklılık gösterse de genel anlamda ABD'de ve Avrupa'da yüksek maliyetlerle uygulanabiliyor.

Örneğin İngiltere'de maliyetin yanı sıra tüp bebek tedavisi için çiftlerin 4-5 yıl kadar beklemeleri de gerekebiliyor. Tedavi ücretleri aynı zamanda uygulanan protokollere ve kullanılan farklı ilaç türlerine göre belirleniyor. Türkiye'de ise tedavi maliyetleri bu ülkelere göre çok daha uygun ve ulaşılabilir bir standartta tutuluyor. Her kliniğin tedavi için belirlediği fiyat politikası farklı olsa da hem yüksek başarı oranı hem turistik avantajları sayesinde en çok tercih edilen ülkeler arasında yer alıyor. 

Eğer siz de tüp bebek tedavisi hakkında bilgi almak, bu süreçteki pek çok detayı planlamak istiyorsanız bizimle 7/24 iletişime geçebilir, kolayca randevu oluşturabilirsiniz. Tedavi sürecindeki konaklamanız, size en uygun olan klinik ve doktorun belirlenmesi, kliniğe ulaşımınız ve süreç içerisindeki diğer ihtiyaçlarınız için yanınızdayız! Vereceğimiz destek sayesinde ihtiyaç duyduğunuz tedaviye kolaylıkla ulaşabilir, bu zorlu süreci güvenle ve rahatlıkla geçirebilirsiniz.