Robotik Cerrahi Nedir? Yapan Hastaneler ve Avantajları

Robotik cerrahi, laparoskopik cerrahinin daha da ilerletilmesi ve teknik olarak iyileştirilmesidir. Minimal invaziv teknik, bir 3D kamera sistemi ve insan elininkiyle karşılaştırılabilir gelişmiş hareket kabiliyetine sahip ergonomik olarak kontrol edilebilir aletler ile desteklenir. Bu, minimal invaziv operasyonların en yüksek hassasiyet ve doku koruması ile gerçekleştirilmesini sağlar.
 

Robotik Cerrahinin Tarihçesi

1980'lerde, yaralı askerleri uzaktan kumandalı telerobotlarla tedavi etmek amacıyla Amerikan ordusu için cerrahi robotlar geliştirildi. 1995 yılında, sivil kullanım için prototiplerin geliştirilmesi için Intuitive Surgical ® şirketi kuruldu. 1999'da robot yardımlı laparoskopik cerrahi için ilk DaVinci® sistemi sunuldu. Prostatın ilk robot yardımlı çıkarılması 2001 yılında Frankfurt'ta gerçekleştirilmiştir. Bugün bu operasyon robotik cerrahide standart müdahalelerden biridir.

Da Vinci sistemi, işlemi robotun kendisi yapamadığı için gerçekte tamamen otomatik bir robot değildir. Bu sistem cerrahın hareketlerini aletlere hassas ve sarsılmadan ileten robot destekli bir sistemdir. Robot yardımlı cerrahide cerrahın cerrahi deneyimi de önemli bir rol oynamaktadır.

DaVinci sistemi nasıl çalışır?

Da Vinci sistemi bir hasta arabası (“robot”), bir sistem arabası ve bir konsoldan oluşur. Hasta arabasının dört hareketli kolu vardır ve işlem için hastanın üstündeki ameliyat masasına yerleştirilir. 3D kamerayı kontrol etmek için bir kol kullanılır. Diğer üç kola çeşitli aletler yerleştirilebilir.

Klasik laparoskopik cerrahide olduğu gibi, hastanın karın duvarından sokulan 5-12 mm'lik introkarlar (trokarlar) kullanılır. Karın boşluğu önce CO2 gazı ile doldurulur. Özel geliştirilmiş robotik aletler, robotik kollar yardımıyla hareket ettirilen trokarlar aracılığıyla yerleştirilir.

Operatör robotik kolları hareket ettirir ve böylece enstrümanları konsoldan kontrol eder. Özel el kayışları yardımıyla hareketler sezgisel ve hassas bir şekilde gerçekleştirilebilir. Cerrah, hareketlerini yüksek çözünürlüklü üç boyutlu bir görüntüde gerçek zamanlı olarak takip edebileceği konsolun dürbünlerine (normal dürbünlere benzer) bakar. Konsolun alt kısmında bulunan pedallar, yüksek frekanslı akım kullanarak küçük kan damarlarını yok etmek için kullanılabilir. Ek olarak, cerrah bunu ayrı aletler arasında geçiş yapmak ve kamerayı gerektiği gibi hassas bir şekilde kontrol etmek için kullanabilir.

Cerrah konsolda otururken asistanı ameliyat masasında onu destekler. Aletleri değiştirmekten ve gerekli malzemeleri (örneğin sütür materyali) ek bir trokar aracılığıyla karın içine yerleştirmekten sorumludur.

Robotik cerrahinin avantajları nelerdir?

Klasik laparoskopik cerrahide olduğu gibi, hasta büyük bir karın kesisi olmadığında daha az ağrıdan, daha kısa iyileşme süresinden ve daha iyi kozmetik sonuçlardan faydalanır. Klinik çalışmalar, robot destekli teknoloji ile kan kaybının daha da düşük olabileceğini bile göstermiştir. Henüz çalışmalarla kanıtlanmayan ancak hastanın da sistemin avantajlarından faydalandığı açık.



Laparoskopik cerrahide deneyimli cerrah, sistemin sezgisel kullanımı sayesinde robot destekli teknolojiyi çok hızlı öğrenir. 10 kata kadar büyütme ile mükemmel 3D genel bakış, daha hassas çalışma sağlar. Cerrah, konsol üzerinde ergonomik bir pozisyonda çalışabilir ve toplam yedi serbestlik derecesi ve aletlerin hareket özgürlüğünden yararlanır. İnsan elinin fizyolojik hareketleri böylece doğrudan cihaza aktarılabilir ve bu da hassasiyeti daha da artırır.

Sistem arabası üzerine yerleştirilmiş bilgi işlem birimi (bilgisayar), sadece farklı çevirileri değil, aynı zamanda doğal sallama hareketlerini de filtreleyebilir, bu da cihaz kontrolünü son derece hassas ve sezgisel hale getirir. Bir ipliği dikmek ve düğümlemek gibi karmaşık hareketler bile laparoskopik cerrahiye göre daha kolaydır. Asistan, sistem arabasına monte edilen monitörden işlemi canlı olarak takip edebilir.
 

Robotik Cerrahide Günümüz Standartları

Daha önce de belirtildiği gibi, prostat karsinomu için radikal prostatektomi, ürolojide robot destekli teknolojide yerleşik hale gelmiştir. Böbrekler, renal pelvis sistemi ve adrenal bezler üzerinde daha ileri müdahaleler deneyimli ürologlar tarafından robotik destek ile düzenli olarak yapılmaktadır.

Da Vinci prostatektomi 10 yılı aşkın bir süredir gerçekleştirilmektedir ve yüksek derecede standardizasyon elde etmiştir. Çalışmalar perioperatif süreçte önemli avantajlar göstermiştir. Onkolojik sonuçlar açık cerrahi ile karşılaştırılabilir. Ek olarak, örneğin potens veya kontinans açısından fonksiyonel sonuçlarda belirli avantajlar kaydedilebilir.

Türkiye'de Robotik Cerrahiler

Innovacare'in anlaşmalı hastanelerinde, Da Vinci sistemi kullanılarak aşağıdaki genel ve visseral cerrahi prosedürler gerçekleştirilir.

• Kasık Fıtıkları : Da Vinci Sistemi ile yapılan bu operasyonda öğrenme eğrisi çok kısadır. Başlangıçta uzayan operasyon süreleri kısa sürede laparoskopiden aşina olduğumuz değerlere iner. Bilateral kasık fıtığı bir saatten daha kısa sürede yapılabilir. Ayrıca, çalışma süresini minimum düzeyde artıran kurulum süreleri vardır. Cerrah için genel bakış ve ergonomi, hasta için de daha iyi sonuçlara ve net avantajlara katkıda bulunur.
• Karın duvarı ve insizyonel fıtıklar: Burada Da Vinci sistemi, açıktan yapılması gereken bir ameliyatın kapalı yapılmasını mümkün kılar. Geleneksel laparoskopik teknoloji ile mümkün olmayan, robot yardımıyla karın duvarına içeriden plastik bir ağ yerleştirilebilir. Bu operasyondan sonra hastalarda kesinlikle daha az komplikasyon olur ve kısa bir süre sonra hastaneden taburcu edilebilirler. Komplikasyon oranı son derece düşüktür.
• Fundoplikasyon: Diyafragma hernisinin onarımı genellikle laparoskopik olarak yapılır. Da Vinci sistemi ile çok daha kolay ve hızlı bir şekilde yapılabilen bu işlem için nispeten büyük miktarda dikiş gerekir. Robot yardımlı cerrahide üç boyutlu görünüm burada da belirgin avantajlar getiriyor.
• Rektopeksi : Tıkayıcı dışkılama bozukluklarının laparoskopik tedavisi. rektal prolapsus aynı zamanda çok fazla dikiş gerektiren karmaşık bir ameliyattır. Buna göre, Da Vinci sistemi burada da hastanın yararına olan gelişmiş seçeneklere sahiptir.

 

Robotik Cerrahi İle Kalp Ameliyatları

Geçmişte, doktorların kalbi ameliyat edebilmelerinin tek yolu açık ameliyattı. Açık kalp ameliyatı, göğsün ortasından uzun bir kesi gerektirmektedir. Cerrahlar ayrıca kalbi görebilmek ve üzerinde çalışabilmek için göğüs kemiğini kesmeli ve göğüs kafesini açmalıdır. Açık kalp ameliyatları hala yapılsa da, cerrahlar artık minimal invaziv yaklaşımlar kullanarak prosedürleri gerçekleştirebilmektedir.

Koroner arter baypas cerrahisi için iki minimal invaziv cerrahi yaklaşım, torakoskopik cerrahi veya muhtemelen da Vinci ile robot yardımlı cerrahidir. Bunlar, doktorların cerrahi ekipman yerleştirmek için kullandıkları sadece birkaç küçük insizyon ve görüntüleme için bir kamera gerektirir. Torakoskopik kalp cerrahisinde doktorlar, torakskoptan (kamera) büyütülmüş görüntüleri bir video ekranında görüntülerken ameliyat yapmak için özel uzun saplı aletler kullanırlar.

Mitral kapak tamiri için torakoskopik cerrahi ve robot yardımlı cerrahi de kullanılabilir. Üçüncü bir minimal invaziv seçenek, bir kateter kullanarak mitral kapağı onarır. Kasıkta küçük bir kesi yapılır, ardından bir damardan kalbe doğru ince bir tüp (kateter) geçirilir. Cerrahlar valfi onaracak veya değiştirecektir.

Robotik cerrahinin kullanıldığı kalp ameliyatları türleri:

• Mitral kapak tamiri
• Septal miyektomi
• Triküspit kapak tamiri (mitral kapak tamiri ile birlikte)
• Atriyal septal defekt (ASD) onarımı
• Patent foramen ovale (PFO) onarımı
• Kardiyak tümörlerin çıkarılması

 

Ürolojide Robotik Cerrahi

Ürolojide robot  cerrahi mesane,böbrek ve prostat kanserleri veya bu organların kanser dışı diğer hastalıkları gibi çeşitli durumları tedavi etmek için kullanılır.

Ürolojide en çok kullanılan robotik cerrahi prosedürler şunlardır:

• Prostatektomi (prostatın alınması)
• Kısmi ve radikal nefrektomi (böbreğin tamamının çıkarılması)
• Pyelo/üreteroplasti (idrar yolunun bir kısmının çıkarılması ve yeniden yapılandırılması)
• Sistektomi (mesanenin bir kısmının veya tamamının alınması)
• Retroperitoneal lenf nodu diseksiyonu (karın arkasındaki lenf bezlerinin çıkarılması)
• Üreter implantasyonu (mesaneyi böbreklere bağlayan tüplerin tedavisi)

 

Jinekolojik Robotik Cerrahi

Jinekolojik robotik cerrahi, minimal invaziv cerrahi tekniklerdeki en son yeniliklerden biridir. Robotik bir sistemle kontrol edilen dar, ışıklı bir dürbün ve minyatür aletler kullanan jinekolojik cerrahlarımız, bir kadının üreme organlarını etkileyen çeşitli durumları tedavi edebilmektedir.

Jinekolojik Robotik Cerrahi İle Tedavi Ettiğimiz Durumlar

Jinekolojik robotik cerrahi kullanarak deneyimli jinekolojik cerrahlarımız aşağıdaki gibi durumları tedavi eder:

• Karın ağrısı ve pelvik ağrı
• Endometriozis
• Rahim ağzı kanseri, yumurtalık kanseri ve rahim kanseri gibi jinekolojik kanserler
• Ağrı ve ağır kanama
• Pelvik organ sarkması
• Rahim fibroidleri

Jinekolojik Robotik Cerrahi Ameliyatları

• Rahim ve diğer organlara dokunmadan pelvik bölgedeki anormal büyümeleri gidermek için robotik endometriozis rezeksiyonu
• Uterusu çıkarmak için robotik histerektomi
• Rahim miyomlarını çıkarmak için robotik miyomektomi
• Organları uygun pozisyonlarında tutmak için cerrahi ağ kullanarak pelvik organ sarkmasını onarmak için robotik sakrokolpopeksi

Robotik Cerrahi Uygulanan Kolorektal Prosedürler

• Kolon rezeksiyonu ameliyatı
• Rektal rezeksiyon ameliyatı
• Rektopeksi veya rektal prolapsus cerrahisi
 

Robotik Göğüs Cerrahisi

Robotik göğüs cerrahisi, bazı akciğer kanseri vakaları için göğüs ameliyatlarında kullanılan bir tür minimal invaziv cerrahidir. Robotik yardımlı göğüs cerrahisi olarak da adlandırılır, hastalıklı akciğer dokusunu ve muhtemelen çevredeki lenf düğümlerini çıkarmak için kullanılabilir. Robotik cerrahide cerrah, ameliyathanede hastanın yanındaki bir konsola oturacak ve robotik cerrahi sistem üzerindeki aletleri kontrol edecektir. İlk olarak, göğüs boşluğunun içini görmek için kesiklerden birinden küçük bir 3D yüksek çözünürlüklü kamera yerleştirilir. Daha sonra kaburgalar arasında yapılan diğer küçük kesilerden robotik aletler yerleştirilir. Robotik enstrümanlar tamamen doktorun elleri tarafından konsolda kontrol edilir. Cerrah, insizyonlardan birinden akciğer dokusunu çıkarır. Büyütülmüş görünüm ve aletler, cerrahın göğsü açmak veya kaburgaları yaymak için daha büyük kesikler yapmak zorunda kalmadan akciğer dokusunu çıkarmak için hassas, kontrollü hareketler yapmasına olanak tanır. Robotik teknik, akciğer kanseri cerrahisinin yanı sıra akciğerler, yemek borusu, timus ve bazı kalp prosedürlerini içeren diğer göğüs prosedürleri için kullanılabilir.

Robotik Cerrahi Kullanılabilen Göğüs Prosedürleri

• Akciğer kanseri ameliyatı
• Mediastinal Kitle Rezeksiyonu
• Timektomi (timus bezinin çıkarılması)

Robotik Cerrahinin Geleceği

Robot yardımlı cerrahinin fiyatları şu anda nispeten yüksektir. Özel enstrümanların hem satın alınması hem de bakımı ve satın alınması ucuz değildir. Gelecekte, cerraha daha da fazla seçenek sunabilecek daha ucuz ve daha iyi robotlar geliştirilecektir.