Orbita Tümörü Rehberi: Nedir? Belirtileri Nelerdir? Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Orbita; göz ve gözün etrafındaki kas, sinir, doku ve kan damarlarını kapsayan yapının tamamıdır. Görme sinirlerinin de gözden beyne ulaşmasını sağlayan orbitada anormal doku gelişmeleri sonucunda tümörler oluşabilir. Peki, orbita tümörü nedir, orbita tümörü tedavisinde dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?

 

Orbita Tümörü Nedir?

Orbita tümörü; kafatasında gözün bulunduğu kemikli yuvada oluşan anormal doku gelişmelerini ifade eder. Bu tümörlerin büyük çoğunluğu iyi huylu olmakla birlikte nadiren de olsa kanserli hücre oluşumu görülebilir. Çocuk, genç ve yetişkin tüm bireylerde görülebilen orbita tümörü, pek çok farklı nedenden kaynaklanabilir.

Orbita tümörünün gelişimine neden olan unsurları şöyle sıralayabiliriz:

• Vücudun herhangi bir noktasında meydana gelen kanserli hücrenin metastaz yaparak bu bölgeye sıçraması,
• Kan damarlarında görülen kist ve lezyonlar,
• Sinirlerde oluşan kanserli hücreler,
• Sinüs ve kafatası içinde gelişen diğer tümörler,
• Bebeklerin anormal doku gelişimiyle doğması,
• Graves hastalığının tetiklemesi.

Orbita Tümörü Çeşitleri Nelerdir?

Orbita tümörü, çocuk ve yetişkinlerde farklı türlerle ortaya çıkabilir. Bu tümörün çeşitleri ise şunlardır:

• Menenjiyom: Beyni çevreleyen tabaka ve sinirlerde gelişir.
• Retinoblastom: Sinir dokularında gelişen bir tümör olup çoğunlukla çocuklarda oluşur.
• Schwannoma: Optik sinirlerin etrafındaki kılıflarda görülür.
• Sarkom: Gözün çevresindeki bağ dokularında ortaya çıkar.
• Optik Glioma: Beyin hücrelerinde gelişen bir tümör türü.
• Osteoma: Gözü çevreleyen kemik yapısında meydana gelir.
• Hemanjiyom ve Lenfanjiyom: Orbitadaki damarlarda gözlemlenir.
• Fibröz Histiyositomlar: Çocuklarda görülen göz etrafındaki yumuşak dokuyla ilişkili bir tümör çeşidi.

Gözü çevreleyen bu yapıda oluşan küçük ya da büyük her türlü tümör, ciddi görme bozukluklarından gözün yuvasından öne doğru çıkmasına kadar pek çok semptoma neden olabilir. Bu nedenle göz ve çevresinde gelişen orbita tümörü belirtilerinin dikkate alınması ve vakit kaybetmeden uzman bir göz doktoruna başvurularak gerekli tedavilere başlanması son derece önemli.

Orbita Tümörü Belirtileri Nelerdir?

Gözü ve gözün etrafında bulunan dokuları kapsayan yapıda gelişen tümörler, hiçbir semptom görülmeden de ilerleyebilir. Bazı orbita tümörleri ise oldukça yavaş bir şekilde semptom gösterebilir. Hangi belirtilerin görüldüğü ve belirtilerin şiddeti, tümörün iyi ya da kötü huylu olup olmadığı ile ilgili önemli bilgiler verebilir.

Orbita tümörüne sahip bireylerde yaygın olarak görülen belirtilerden bazıları şunlardır:

• Göz hareketlerinin senkronizasyonunun bozulması,
• Olduğundan daha az görmeye başlama ya da geçici görme kaybı,
• Çift görme,
• Göz çevresinde ağrı, uyuşma ve karıncalanma hissi,
• Orbitada gözle görülür büyüklükte bir kitle,
• Göz kapağının şişmesi ve aşağı doğru sarkması,
• Göz kapaklarında iltihaplanma,
• Korneada hasar,
• Göz ve gözün çevresinde basınç hissi,
• Gözün yuvasından öne doğru çıkması,
• Göz bebeğinin şeklinde değişiklik, daha küçük veya büyük görünmesi.

Bu belirtiler, çoğunlukla iyi huylu orbita tümörlerinde görülür. Nadiren gelişen kötü huylu tümörde ise daha farklı semptomlar açığa çıkabilir. Örneğin;

• Gözün etrafında parlak ışık ya da uçuşan nesneler görmek,
• İriste leke şeklinde koyu bir nokta oluşması,
• Gözün şişmesi gibi belirtiler göz veya göz çevresinde kanserli hücre geliştiğine işaret edebilir.

Ayrıca çocuklarda farklı bir orbital tümörü belirtisi olarak şaşılık ve göz bebeğinde beyazlama görülebilir.

Farklı göz hastalıkları, orbita tümörü ile ortak semptomlar taşıyabilir. Bu bağlamda orbitada gelişebilecek herhangi bir semptomun doğrudan tümöre işaret etmeyeceğini unutmamakla birlikte kanserli hücre ihtimalini de göz önünde bulundurmak gerekir. Bu noktada mutlaka bir uzman görüşüne alınmalıdır.

Orbita Tümörü Nasıl Teşhis Edilir?

Gözü ve göz çevresindeki diğer dokuları olumsuz yönde etkileyen orbita tümörünü teşhis edebilmek için öncelikle hastanın uzman göz doktorları tarafından muayene edilmesi gerekir. Muayene esnasında doktor, hastaya semptomların şiddetini anlayabilmek adına bazı sorular sorabilir. 

Uzman, hastanın detaylı bir göz muayenesini yaptıktan sonra semptomların durumuna ve şiddetine göre farklı teşhisler koyabilir. Orbita tümörünün teşhis edilmesinde genellikle etkili görüntüleme yöntemleri olan bilgisayarlı tomografi(BT) ile manyetik rezonans görüntüleme(MR) tercih edilir. Bu şekilde yüksek çözünürlüklü görüntüler elde edilir ve şüpheli bölge detaylıca incelenebilir.

BT ve MR'ın yanı sıra çok sık başvurulmamakla birlikte tümörün türünün anlaşılabilmesi için bölgeden parça alınabilir. Bu durumda orbital ince iğne biyopsisi, sıklıkla tercih edilen bir yöntemdir. İnce bir iğne yardımıyla tümörlü bölgeden doku alınır. Bu biyopsi işleminin ardından alınan parça patolojiye gönderilerek kitlenin kanserli olup olmadığı anlaşılır.

Doktorun uygun gördüğü teşhis araçlarından bir ya da birkaçı kullanıldıktan sonra rahatsızlığın ne olduğu kesin olarak belirlenir. Hastada orbita tümörü saptandığı takdirde kişiye özel bir tedavi planlanır.

Orbita Tümörü Tedavisi

Her tümör tedavisinde olduğu gibi orbita tümöründe de hastanın öyküsüne, yaşına, tümörün iyi ya da kötü huylu olmasına, hastalığın mevcut durumu ve şiddetine göre farklı tedavi planları uygulanır. Eğer tümör iyi huylu ve küçük boyutta ise hastaya tedavi yerine takip önerilebilir.

Ancak orbita tümörü iyi huylu ve küçük olsa da kişinin yaşam kalitesini düşürecek semptomlara neden oluyorsa cerrahi işlem yoluyla parçanın çıkarılmasına karar verilebilir. Bununla birlikte kanserli hücre olarak gelişen orbita tümörü söz konusu olduğunda cerrahi işlemin yanı sıra ek tedavi yöntemlerine de başvurulabilir.

Cerrahi İşlem

Tümör olup olmadığını anlamak ve tanı koymak amaçlı da uygulanabilen cerrahi müdahale, tümörün tedavisi için yaygın olarak tercih edilen bir yöntem. Ancak göz anatomisi son derece hassas olduğu için cerrahi operasyonu gerçekleştirecek olan doktorların alanında uzman hekimler olması önemlidir.

Bu noktada operasyona göz cerrahının yanı sıra beyin ve plastik cerrahı da dâhil olur. Cerrahi işlem; tümörün yerine, yapısına, büyüklüğüne ve işlemden sonra elde edilmek istenen sonuca göre planlanır. Bu bağlamda operasyonda tümörü tamamen çıkarmak, küçültmek, içini boşaltmak gibi farklı yöntemler tercih edilebilir.

Cerrahi işlemde uygulanan farklı yöntemler şunlardır:

• Lateral Orbitotomi: Tümörün yerine göre tercih edilebilecek ve göz çevresindeki kemiklerin kesilerek yapıldığı yöntem. 
• Superior Orbitotomi: Yöntem, tümörün gözün üst bölgesinde yer aldığı durumlarda tercih edilir. Bu bölgedeki kemik ve doku kesilerek işlem yapılır.
• Transkraniyal Orbitotomi: Menenjiyom gibi beyni çevreleyen sinirlerde ve yakın bölgede oluşan tümörler için uygulanır. Bu operasyona beyin cerrahı da katılır.
• İnferior Orbitotomi: Orbita tümörünün gözün alt bölgesinde olduğu durumda uygulanan yöntemdir.

Tümörün mevcut durumu çok ilerlediyse ve metastaz yapma olasılığı varsa operasyon orbitanın tamamen çıkarılması yönünde şekillenebilir. Böyle bir durumda göz ve gözün çevresindeki sinir, doku ve kaslar da çıkarılacağı için oluşan boşluğa orbital implant yerleştirilebilir. Ayrıca bu işlem sırasında estetik müdahaleye de başvurulabilir.

Orbita tümörünün cerrahi işlem uygulanarak tedavi edilmesi, kitlenin durumuna bağlı olarak ortalama 4-8 saat sürebilir. İyileşmenin ise kişinin yaşına ve tümörün evresine bağlı olarak 2 ila 6 hafta içinde tamamlanması beklenir.

Radyoterapi

Radyasyon tedavisi, hem iyi hem kötü huylu tümörün gelişimini durdurmak için tercih edilebilir. Ayrıca cerrahi işlem sonrasında tümörün tekrar gelişmesini önlemek de için uygulanabilir. Radyasyon tedavisinde kitlenin yapısına ve şiddetine bağlı olarak iki farklı yöntem söz konusudur.

Yöntemlerden ilki brakiterapi olarak da bilinen plak radyoterapisidir. Göze doğrudan müdahale edilerek gerçekleştirilen plak radyoterapisinde pirinç tanesi büyüklüğünde, ışınlanmış bir metal parçası gözün içinde tümöre yakın bir noktaya geçici olarak yerleştirilir. 

Kemoterapi

Kanserli hücrelerin daha fazla büyümesini ve etrafındaki organlara sıçramasını önlemek amacıyla tercih edilen kemoterapi, gözdeki tümöre ulaşmak amacıyla katater kullanılarak uygulanır. Diğer tedavi yöntemlerinin yanında bu işleme nadiren başvurulmakla birlikte tümörün durumuna bağlı olarak doktorlar hastaya kemoterapi uygulamayı tercih edebilir.

İlaç Tedavisi

Orbita bölgesindeki kisti tedavi etmek ve varsa iltihaplanmayı azaltmak için hastaya antibiyotik tedavisi uygulanabilir. Buna ek olarak hastaya farklı ilaçların verilmesi de olağandır. Belirlenecek ilaç tedavisi hastaların genel sağlık durumuna göre değişiklik gösterir. Bu süreçte sadece doktorun reçete ettiği ilaçları önerilen dozda kullanmak oldukça önemli.

Kriyoterapi

Kriyoterapi, kemoterapi gibi tümörün gelişimini durdurmaya yardımcı olması adına yapılır. Bu yöntem, hastanın gözüne birkaç dakika boyunca soğutucu verilerek uygulanır.

Lazer Tedavisi

Genellikle diğer göz hastalıklarında tercih edilen lazer tedavisi, orbita tümöründe plak radyoterapisinden sonra tedaviyi desteklemek amacıyla yapılabilir.

Orbita Tümörü Tedavisinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Göz, diğer organlara kıyasla daha hassas ve küçük bir yapıda olduğu için orbita tümörü tedavisinin uzman doktorlar tarafından yürütülmesi son derece kritiktir. Operasyon sırasında gelişebilecek komplikasyonlar sonucunda hastada geçici ya da kalıcı görme kaybı oluşabilir. Bunun yanı sıra her hastalığın tedavi sürecinde olduğu gibi hastanın genel durumu ve yaşı hangi yöntemin uygulanacağı konusunu da gündeme getirir.

Orbita tümörü tedavisini yürüten uzman hekimler, kanserin evresini de dikkate alır. Örneğin ileri yaşta bir kişide orbita tümörü tespit edildiğinde prosedür belirlenirken hastanın yaşam konforu göz önünde bulundurulur. Tedavi sürecinin hastanın yaşam kalitesini düşürmesi söz konusu ise tedavi yerine takip önerilebilir.

Orbita tümörünün çıkarılması için cerrahi işlem uygulandığında operasyon sırasında ve sonrasında enfeksiyon, kan pıhtılaşması ve görme kaybı gibi birtakım komplikasyonlar meydana gelebilir. Benzer şekilde radyasyon tedavisi de çeşitli riskler barındırır.

Örneğin radyasyon ışını alan hastanın gözünde geçici görme kaybı, bulanık görme, göz içi basıncın artması, katarakt ve göz kuruluğu gibi komplikasyonlar gelişebilir. Kemoterapi tedavisi ise tipik olarak saç kaybı, ağız yarası, mide bulantısı gibi semptomların ortaya çıkmasına neden olabilir.

Orbita tümörü için uygulanacak tedavi yöntemi her ne olursa olsun, hastanın tedavi öncesinde uygulanacak işlem ile ilgili detaylıca bilgilendirilmesi ve endişelerinin giderilmesi gerekir. Bu uygulama, hastanın mental sağlığının korunmasına adına son derece önemlidir.

Orbita Tümörü Tedavisi Sonrası İyileşme Süreci

Göz ve göz çevresinde gelişen bu tümörün tedavisi tamamlandıktan sonra tedavinin gidişatı ve hastanın genel sağlık durumu dikkate alınarak hastanın bir veya birkaç gün hastanede yatması gerekir. Bu süreçte kişi, uzman doktor ve sağlık ekibinin gözetiminde tutulur. Hastanın taburcu olma süresi tümörün yapısına, evresine ve tedavi seçeneğine göre değişiklik gösterebilir.

Tedavinin ardından doktor, belirli aralıklarla hastayı muayene etmek ister. Kanserin nüksetmesi durumu söz konusu olabileceği için kişinin doktorun belirlediği takvimde muayeneye gitmesi önem arz eder. Orbita tümörü tedavisini tamamlamış bireylerin iyileşme sürecini hızlandırmak, yaşam kalitesini artırmak adına aşağıdaki hususlara dikkat etmesi gerekir.

Pansuman

Operasyonun ardından göze geçici olarak pansuman bandı takılır. Hastanın hastaneden ayrıldıktan sonra bölgenin hijyenini sağlamak amacıyla belli aralıklarla pansuman yapması gerekebilir. Pansuman için gerekli olan malzemeler ve pansumanın nasıl yapılacağı hastanenin sağlık ekibi tarafından hastaya aktarılır.

Eğer orbita tümörünün yapısı ve boyutu gereği, bölgede derin bir kesi olmuşmuşsa bu bölgeye ameliyat esnasında dikiş atılır. Dikişli bölgenin bakımı için belirli aralıklarla sağlık merkezine gidilmesi gerekir.

İlaç Desteği

Orbita tümörü tedavisinin ardından, özellikle ilk hafta, ilgili bölgede ağrı hissedilmesi son derece normaldir. Doktor, ağrının şiddetine göre ağrı kesici reçete edebilir. Hasta, doktorun önerdiği doza sadık kalarak ilaçlarını kullanabilir. Ancak ilaç alınmasına rağmen geçmeyen ve giderek artan bir ağrıyla karşı karşıya kalınırsa vakit kaybetmeden doktorla iletişime geçmek gerekir.

Morarma veya Şişlik

Tedavi sonrasında gözün etrafında morluk ve şişlik oluşabilir. İlgili bölgede enfeksiyon oluşumunu önlemek için doktor antibiyotik kullanımı önerebilir. Bununla birlikte ameliyatlı bölgeye belli aralıklarla soğuk kompres uygulanarak şişliğin azaltılması sağlanabilir. Ayrıca şişliğin yanı sıra ilk birkaç gün gözde akıntı olabilir, kaşıntı hissedilebilir. Morarma, şişlik veya akıntı gibi semptomların yoğun olması durumunda vakit kaybetmeden doktora görünmek gerekir.

Tüm bunların yanı sıra ciddi rahatsızlıklar atlatan her birey gibi orbita tümörü tedavisi görmüş kişiler de sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemeye dikkat etmelidir. Bu süreçte doktorun önerdiği diyet listesine uyarak sağlıklı ve dengeli beslenmeye özen göstermek önemlidir. Ayrıca doktorun izin verdiği ölçüde egzersiz yapmaya başlayarak fiziksel ve zihinsel sağlığın korunması amaçlanabilir.

Siz de orbita tümörüne ait semptomlardan bazılarını taşıdığınızı düşünüyor veya çevrenizden birilerinin bu rahatsızlığa sahip olabileceğinden şüpheleniyorsanız vakit kaybetmeden uzman bir hekimle görüşmelisiniz. Orbita tümörünün teşhisi ve tedavisi hakkında detaylı bilgi almak için bizimle 7/24 iletişime geçebilirsiniz. Ameliyat öncesi ve sonrasında konaklayacağınız yerden ulaşım seçeneklerine kadar konforlu bir süreç planlamak için kolayca randevu oluşturabilirsiniz.